Oftewel: Het verspreidingspatroon van bacteriën

Tijdens Hendrik Gommer zijn reizen langs meer dan 3000 hunebedden in Europa, vroeg hij zich voortdurend af hoe het mogelijk is dat je overal in Europa eenzelfde soort steenformaties tegenkomt, hoewel ze van regio tot regio van elkaar verschillen. In zijn laatste boek ‘Megalieten: De oorsprong van megalithische culturen in Europa’ beschrijft hij o.a. de gelijkenis tussen het gedrag van bacteriën op een petrischaaltje en de neolithische kolonisten in Europa. Vanuit de culturele smeltkroes van het Bretagne van rond 4300 v. Chr. trokken de megalietenbouwers naar alle windstreken. Tijdens deze presentatie zal hij in vogelvlucht dat proces beschrijven. Waarom zou juist in Bretagne de bakermat van de hunebedden liggen en niet in Denemarken, of Ierland, of Schotland, of Portugal of op Sardinië, waar toch ook veel monumenten te vinden zijn. Kolonisten bleken zich als bacteriën te gedragen.

Net als het boek is de lezing gevuld met veel foto’s en ideeën om voor uitstapjes tijdens de vakantie, maar ook intrigerende inzichten in de menselijke natuur.

Over de sprekers:

Dr. Hendrik Gommer is afgestudeerd bioloog, godsdienstwetenschapper en rechtswetenschapper. Hij deed jarenlang als universitair docent Rechtsbiologie onderzoek naar de biologische grondslagen van recht en cultuur. In 2015 nam hij afscheid van de universiteit en sindsdien trekt hij met de camper langs de hunebedden van Europa. Van iedere regio maakte hij een reisgids. Onlangs verscheen zijn boek ‘Megalieten. De oorsprong van megalithische culturen in Europa’ waarin hij een poging doet om de verspreiding van hunebedden te verklaren aan de hand van biologische en antropologische wetmatigheden.

Om zich beter te kunnen inleven in de hunebedbouwer, bouwde hij in 2020 een hunebed in zijn eigen tuin

Algemene informatie
Datum: Dinsdag 4 juni 2024
Zaal open: 19:30 uur, aanvang 20:00 uur
Einde: Voor 22:00 uur

Locatie:
Archeologiehuis Zuid-Holland, naast de entree van Museumpark Archeon.
Archeonlaan, 2408 ZB , Alphen aan den Rijn

Gratis kaartje bestellen via: 
https://www.vrienden-archeon.nl/agenda

Aanvullende informatie:
Gratis parkeren op parkeerterrein van museumpark Archeon
Er is een korte pauze, drankjes tegen vrienden prijzen, graag contant betalen.
Tijdens de avond zijn de reisgidsen en het boek met korting te koop.
Zeker zijn van een exemplaar: reserveer het deel of boek naar keuze via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Locatie:
Archeologiehuis Zuid-Holland, naast de entree van Museumpark Archeon.
Archeonlaan, 2408 ZB , Alphen aan den Rijn

Onderzoek naar soldatenkost en andere Romeinse eetgewoontes, ook in Alphen aan den Rijn.

Een leger marcheert op zijn maag. Daar was Julius Caesar al van doordrongen, want zijn geschiedschrijvers repten met enige regelmatig over de wijze waarop het leger met voedsel moest worden bevoorraad. Schriftelijke bronnen uit verschillende perioden van het Romeinse rijk vertellen over de rantsoenen van de soldaten, en de afwijkingen op die rantsoenen. Zo is er overgeleverd dat soldaten in opstand kwamen omdat ze tijdens een veldtocht te veel vlees te eten kregen. Een andere algemene regel was dat iedereen in het leger hetzelfde at, maar van keizer Trajanus werd speciaal vermeld dat hij hetzelfde at als zijn soldaten.

Tussen historische bronnen en werkelijkheid kunnen grote verschillen voorkomen. Dat maakt het vergelijken van archeologische gegevens met historische bronnen zo interessant. In de afgelopen 20, 30 jaar is veel informatie over voedsel beschikbaar gekomen uit archeologisch onderzoek. In eerste instantie lag de nadruk op de productie van voedsel door de Romeinse boeren. Konden zij wel genoeg produceren voor het Romeinse leger? Later verschoof de aandacht naar het Romeinse leger. Waar kwam het voedsel voor het Romeinse leger vandaan en hoe was de bevoorrading georganiseerd? Nog weer later – en dat is het onderwerp van de laatste jaren – ligt de nadruk op de gerechten die zijn bereid op het platteland, in de stad en in de forten langs de limes. In deze lezing gaat het over al die verschillende aspecten van de voedselvoorziening in de Romeinse tijd in onze streken, waarbij het fort van Alphen aan den Rijn niet ongenoemd blijft.

Over de spreker:
Laura Kooistra werkt sinds 1985 als archeobotanicus en themaspecialist landschap, landbouw en voeding in de archeologie. Eerst als freelancer en als toegevoegd onderzoeker van de toenmalige Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB). Tussen 1994 en 2021 was zij verbonden aan BIAX Consult, een onderzoeks- en adviesbureau voor Biologische Archeologie & Landschapsreconstructies waarvan zij een van initiatiefnemers en oprichters is. In 1996 verdedigde zij met succes haar proefschrift Borderland farming. Possibilities and limitations of farming in the Roman Period and the Early Middle Ages between the Rhine and Meuse aan de Universiteit Leiden. Haar interessegebieden zijn de voedselvoorziening van het Romeinse platteland, de bevoorrading van het Romeinse leger met voedsel en de geschiedenis van het landschap en het gebruik daarvan door jager-verzamelaars en agrarische gemeenschappen.

Datum:
Dinsdag 6 augustus 2024
Zaal open: 19:30, aanvang  20:00,
Einde, voor 22:00

Aanvullende informatie:
Gratis parkeren op het parkeerterrein van Museumpark Archeon.
Er is een korte pauze, drankjes tegen vrienden prijzen, graag contant betalen.

Locatie:
Archeologiehuis Zuid-Holland, naast de entree van Museumpark Archeon.
Archeonlaan, 2408 ZB , Alphen aan den Rijn

Gratis kaartje bestellen via: 
https://www.vrienden-archeon.nl/agenda